رونمایی از كتاب اصلانی به روایت اصلانی ؛
بزرگداشت هنرمندی که صدای سکوت تاریخ را می شنود
به گزارش مجله سرگرمی، مراسم نکوداشت محمدرضا اصلانی کارگردان و شاعر و رونمایی از کتاب اصلانی به روایت اصلانی نوشته زنده یاد زاون قوکاسیان در خانه هنرمندان ایران برگزار گردید.
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، هفتصد و سی و دومین شب از شب های بخارا که به بزرگداشت محمدرضا اصلانی اختصاص داشت، پنجشنبه سوم اسفند با حضور تعدادی از چهره های فرهنگ و هنر و استقبال مخاطبان در سالن فریدون ناصری اجرا شد. در این مراسم کتاب «اصلانی به روایت اصلانی» از انتشارات خوب رونمایی گردید. علی دهباشی که اجرای این برنامه را برعهده داشت، در آغاز این مراسم اظهار داشت: بسیار خشنودیم که این شب به نام محمدرضا اصلانی در بخارا زده شد. در سخنرانی هایی که در ادامه می شنوید، بطور قطع با وجوه مختلف زندگی محمدرضا اصلانی آشنا خواهید شد. از همه کسانی که برای به عاقبت رسیدن این برنامه کنار ما بودند، تشکر می کنم. در بخش بعدی این مراسم کلیپی از صحبت های محمدرضا اصلانی که به بهانه انتشار کتاب «اصلانی به روایت اصلانی» ضبط شده بود، پخش گردید. یونس تراکمه در بخش بعدی این مراسم با اشاره به انتشار کتاب «اصلانی به روایت اصلانی» که از آثار اخیر زاون قوکاسیان است که بعد از مرگ او پخش شده، اظهار داشت: زاون قوکاسیان در نوشته های سینمایی خود همیشه به عوامل مختلف ساخت فیلم می پرداخت. بدین سبب لازم است که درباره ی خود او نیز کتابی به مانند آثاری که خودش برای دیگران تهیه می کرد، تهیه شود. کتاب «اصلانی به روایت اصلانی» آخرین نوع از مدل کتاب هایی است که زاون درباره ی هنرمندی آماده کرده است. وی ادامه داد: یکی از بخش های مهم این کتاب، گفتگویی است که میان من، آقای اصلامی، زاون قوکاسیان و داوود مسلمی انجام گرفته است. این گفت و گو از این منظر برایم مهمست که فیلم «آتش سرد» آقای اصلانی را با آن بیشتر شناختم.
تراکمه در ادامه با خواندن متنی درباره ی جایگاه زاون قوکاسیان و کارهای مهمی که او انجام داده است، بیان کرد: نمی توان اظهار داشت که اصلانی از شعر به سینما رسید یا برعکس. البته تفاوتی هم نمی کند که او را شاعر سینما بدانیم یا سینماگر شاعر. فریم به فریم آثار او به نحوی است که شعری را در سینما می سازد. فیلم «آتش سرد» نمونه خوبی برای فهم این مساله است و بدین جهت باید مورد مطالعه قرار گیرد تا ما متوجه شویم، چگونه یک هنرمند توانسته شعریتی را در مدیومی دیگر بسازد. زمان برای آقای اصلانی خطی نیست. در حقیقت گذشته، حال و آینده با هم در آثار او ظاهر شده و حرکت می کنند. فیلم «آتش سرد» غایت این مدل از کار با زمان است بابک کریمی نیز در ادامه این جلسه اظهار داشت: در کنار این همه استاد بزرگ که در جلسه حضور دارند، شاید حرف های من ارزش چندانی نداشته باشد. با این همه بسیاری خشنودم که مقرر است درباره ی آقای اصلانی صحبت کنم. می خواهم از فلسفه تاریخ (در آثار آقای اصلانی) بگویم. او همیشه و همه جا درحال شنیدن صدای سکوت تاریخ بوده است. این مساله در آثار او نیز شنیده می شود. دم به دم که با آثار اون جلو می رویم؛ این مساله را می بینیم. دم به دم نو شدن آقای اصلانی در کارهایش خاصیت مهم آثار اوست. وی ادامه داد: تمنایی که در آثار او دیده شده و در کمتر آثار سینمایی ما دیده می شود، فراچنگ زدن برای به دست آوردن چیزی است که می توان آنرا امر ناشناخته نامید. ما به انتظار یگانه ای در آثار اصلانی می رسیم؛ چیزی که فیلمساز می خواهد آنرا به دست آورد. نخستین قدم او در عرصه هنر با دفتر شعر «شب های نیمکتی …» در سال ۴۴ شروع می شود. شعرهای این دفتر شعر در کنار دفترهای دیگر موجب ایجاد جریانی می شود که از آن با عنوان «شعر دیگر» نام می برند. سال ۴۶ نخستین فیلم وی با عنوان «جام حسنلو» ایجاد می شود. چند سال پیش نیز ورژن ۲ «جام حسنلو» تولید شده است. نخ تسبیحی آثار او را به یکدیگر وصل می کند که از آن به عنوان نظریه مولف نیز می توان یاد کرد. کریمی در ادامه صحبت هایش بیان کرد: زمان برای آقای اصلانی خطی نیست. در حقیقت گذشته، حال و آینده با هم در آثار او ظاهر شده و حرکت می کنند. فیلم «آتش سرد» غایت این مدل از کار با زمان است. سال ۵۵ فیلم «شطرنج باد» آقای اصلانی اکران شده و در کمال تعجب توسط بسیاری هو می شود. آنها کاری می کنند که چند دهه از این فیلم خبری نباشد. در صورتیکه ما با آن اثر شاهد اتفاقات مهمی هستیم. آقای اصلانی در کنار هم نسلان خود تا دهه ۵۰ روند مدرن کردن سینمای ایران را جلو برده و اتفاق ویژه ای را ایجاد می کنند. در نسل پس از سینمای مدرن ایران، خیلی از سینماگران دیگر نیز ظهور می کنند. در بخش بعدی این مراسم فیلمی از صحبت های سعید عقیقی پخش گردید. عقیقی در این فیلم درباره ی تاثیری که فیلم «شطرنج باد» روی او گذاشته صحبت کرد. او این فیلم را آلترناتیوی خاص معرفی نمود که در زمان خود مورد توجه قرار نگرفته بوده است. وی همین طور درباره ی تلاش خود در فهمیدن نشانه های «شطرنج باد» گفت و افزود: این فیلم جز معدود آثاری بود که هر چه از آن گذشته، بزرگ و بزرگ تر شده است. حالا که نسخه ای از فیلم «شطرنج باد» در خارج از ایران ترمیم شده و مورد توجه قرار گرفته است، می توانم حرف دلم را بگویم. بطوریکه اگر بخواهم اعتبار زیبایی شناسی در سینمای ایران را برای کسی بیان کنم، فیلم «شطرنج باد» یکی از سه اثر سینمای ایران است که به او معرفی خواهم کرد.
این منتقد سینما با تأکید بر موفقیت جهانی فیلم «شطرنج باد» در وضعیت فعلی، عنوان کرد: هم اکنون آسان تر می توان از عظمت این فیلم گفت. آنهایی که فیلم را (در سال ۵۵) هو کردند، نمی دانستند چه فیلمی را هو می کنند. حال که مارتین اسکورسیزی لب به تحسین از این اثر گشوده، می توانم نگاهم را به سمت آثار فیلمسازان جوان دیگری معطوف کنم. علیرضا ارواحی نیز در ادامه این جلسه اظهار داشت: درباره ی توانایی هایی آقای اصلانی در سینما، ادبیات و شعر صحبت های بسیاری شده است اما می خواهم بصورت مصداقی به عنوان هایی که آقای اصلانی برای فیلم هایشان انتخاب نموده اند، اشاره کنم. در حقیقت روند نام گذاری با اضافه دیگری (به یک کلمه) که اضافه مغفولی در زبان فارسی است، انجام شده است. به عنوان مثال ترکیب ۲ کلمه آتش و سبز، «آتشِ سبز» را می سازد. قاعدتاً آتش، سبز نیست. ارواحی با اشاره به این مساله که این واژه در سوره یاسین به رستاخیز و زنده شدن مردگان مربوط است، اظهار داشت: با انطباق معنایی بین عنوان و محتوای اثر، ما خطی را پیدا می نماییم که ما را به سمت فهم بیش از اثر رهنمون می کند. در حقیقت «آتش سبز» تصویری می شود برای کشف تصاویر دیگر. بطور کل بررسی عنوان های فیلم های آقای اصلانی، می تواند ما را به روایت فیلم رهنمون کرده و کدهای آنرا برایمان آشکار کند. در آخر دوست دارم از زنده یاد پورصمدی یاد کنم، فیلمبرداری که جایشان در این نشست خالی است. در بخش بعدی این برنامه، پیام تصویری از نوید پو محمدرضا پخش گردید. پورمحمدرضا در این ویدیو ضمن عذرخواهی از عدم حضورش در جلسه، به معرفی محتوایی از کتاب «اصلانی به روایت اصلانی» پرداخت و درباره ی اهمیت آن نکاتی را بیان نمود. در بخش بعدی این مراسم، طاهره امامی که در گردآوری این کتاب نقش مهمی ایفا کرده است، در صحبت هایی اظهار داشت: خیلی خوشحالم که در این جمع هستم. دلم می خواهد متفاوت از صحبت هایی که عنوان شد، خیلی خودمانی و بدون سخت گیری از ۹ سال پیش صحبت کنم. زمانی که زاون قوکاسیان استاد من و مرد تکرار نشدنی سینمای ایران در بستر بیماری بود. همه شاگردانش با او ارتباط نزدیکی داشتند و بدین جهت از بیماری او ناراحت بودند ولی من بواسطه این که درحال ساخت فیلم زندگی او بودم، ارتباط نزدیک تری با او پیدا کرده بودم.
وی ادامه داد: روزهای سختی بود، برای اینکه پس از یکی دو سالی که بواسطه کارهای فیلم با او ارتباط نزدیک تری پیدا کرده بودم، حالا شاهد بیماری اش بودم. در آن روزها در این فکر بودم که چطور می توانم خودم را کنترل کرده و (در مقابل او) گریه نکنم. به این فکر کردم، تنها چیزی که ممکنست او را به زندگی بر گرداند، چاپ کتاب هایش است. وقتی برای درمان به خارج از کشور رفت، در هر تماس سراغ کتاب هایش را می گرفت و از من می خواست که پیگیر کارهای چاپ آنها باشم. امامی در ادامه عنوان کرد: زاون بعدی از چندی به ایران برگشت اما آن آدم همیشگی نبود. در ایام آخری که زنده بود، به ملاقاتش رفتم و به او گفتم بیا تا باهم کتاب هایت را کامل نماییم و وی در نهایت مسؤولیت اتمام و چاپ کتاب هایش را به من سپرد. حالا هنوز چند کتاب دیگر از او باقی است که چاپ نشده است. کتابی درباره ی فرخ غفاری که حاصل ۹ سال مصاحبه است. کتابی درباره ی محمد تهامی نژاد که متاسفانه مصاحبه های آن نصفه است. این ۲دو به همراه چند کتاب دیگر در دست من امانت است تا آنها را به چاپ برسانم. ایشان سپس صحبت هایش اظهار داشت: تدوین فیلمم درباره ی زاون مصادف با از دست دادن او شده بود؛ از نظر روحی بسیار بد حال بودم. در آن شرایط محمدرضا اصلانی از من خواست تا از بین راش هایی که دارم، کلیپی ۱۰ دقیقه ای از او ویرایش کنم. شاید خود آقای اصلانی نداند ولی همان کار من را به زندگی برگرداند. برای اینکه اگر هرکس دیگری این را از من می خواست، انجام نمی دادم ولی می دانستم اگر به آقای اصلانی نه بگویم، زاون ناراحت می شود. بنا بر این در آن شرایط و با حال بدی که داشتم، کلیپی را از زاون آماده کردم. آن کلیپ سال ۹۵ در همین سالن پخش گردید. او افزود: زاون با دادن مسؤولیت چاپ کتاب هایش و آشنایی با محمدرضا اصلانی، من را با سینمای اصلانی آشنا کرد. اگر می توانستم اسم دیگری برای این کتاب انتخاب کنم، بجای «اصلانی به روایت اصلانی»، عنوان «جهان محمدرضا اصلانی» را برایش انتخاب می کردم. امیدوار هستم بتوانم کتاب های دیگر زاون را نیز چاپ کنم. محمدرضا اصلانی در بخش پایانی این مراسم اظهار داشت: سخنی برای گفتن ندارم؛ چون دیگران گفتند آن چه باید گفت و یا نگفتند آن چه باید گفت. البته تفاوتی هم نمی نماید. از همگی که این جلسه را برگزار کردند تشکر می کنم. امیدوار هستم آقای دهباشی با این انرژی و اراده ای که برای فرهنگ این مملکت دارند، همیشه سلامت باشند و به راه خود ادامه دهند. در حقیقت در سرزمینی که ناامیدی در آن سایه افکنده، وجود امثال ایشان الگوی ایرانی بودن است و ایران با توجه به این افراد زنده می ماند.
اصلانی در آخر اظهار داشت: آن چه حاصل این سال هاست نه حاصل یک رنج بلکه حاصل یک جنگ عظیم است. گفته می شود وقتی مورچه را آب می برد، فکر می کند که دنیا را آب برده است؛ راست می گویند برای مورچه همچنین است. برای مورچه گانی چون ما اگر با این جنگ مواجهیم؛ جهان با ما در جنگ است و من همچنان می جنگم هنوز. همچنان معتقدم این نسل جوان پرچمی را برافراشته که برافراشته باقی خواهد ماند. از همه شما و ملت ایران که هنوز زنده است، تشکر می کنم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب