۱۴۴ سالگی مردی عجیب در تاریخ ایران
به گزارش مجله سرگرمی، امروز، پنجم مهرماه، صدوچهل وچهارمین زادروز سیدحسن تقی زاده، از رهبران انقلاب مشروطه ایران و نویسنده ی کتاب هایی همچون: اخذ تمدن خارجی (تساهل و تسامح، آزادی وطن، ملت)، از پرویز تا چنگیز (استیلای عرب تا ایلغار مغول در ایران)، تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، تاریخ عربستان و قوم عرب در اوان ظهور اسلام و پیش از آن، تاریخ علوم در اسلام، تاریخ مجلس شورای ملی (وزیران ۳۷ کابینهٔ سالهای ۳۶-۱۳۲۵)، زندگانی طوفانی (خاطرات)، مانی و دین او و... است.
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از ایسنا، ایرج افشار، چهره ی فقید فرهنگی، در توصیف او آورده است: سیدحسن تقی زاده، از بزرگترین آزادمردان این قرن بوده است، او با هریک از رجال سیاست و معرفت قرن چهاردهم هجری در مقام سنجش درآید، از همه بیش است و در جهان باعث افتخار و اعتبار ایران. هرکس نطق های سید را دوره ی اول مجلس و از آن به بعد مطالعه کند و گفتار و رفتار و کردار او را در مدت زندگانی به تأمل و دقت بسنجد و منصفانه داوری فرماید در تعظیم و تقدیس این سیدِ جلیل زبان و دلش هم آهنگ است. (افشار، ایرج، یغما، سال بیست وهشتم، اسفند ۱۳۵۴ شماره ۱۲ (پیاپی ۳۳۰))
سیدمحمدعلی جمال زاده، نویسنده و مترجم فقید، هم که باور داشت تقی زاده را باید به فراخور مقام و استحقاقش بستاییم، در رابطه با ی او نوشته است (یغما، سال نوزدهم، بهمن ۱۳۴۵، شماره ۱۰ (پیاپی ۲۲۳)): «باید وقایع مهم زندگانی او را که با تاریخ سیاسی و علمی و ادبی ایران بستگی مستقیم و زیاد دارد، به شمار آوریم. مقدار زیادی از این وقایع و حوادث جنبه ی تاریخی و ارتباط بسیار نزدیک با تاریخ ایران و به ویژه با تاریخ انقلاب مشروطیت دارد و در کتاب ها و رساله ها مقاله های بسیاری مسطور شده است.
تقی زاده سرتاسر زندگانی خویش را از همان اوان جوانی، به همان اندازه که به تحصیل علم و معرفت (علوم و السنه و ادبیات و تاریخ غیره) مصروف داشته به همان اندازه هم در راه آزادی و وطن خواهی و مبارزه با استبداد صرف کرده است و کسانی که طالب آشنایی بیشتری با این مرد عالی مقام باشند ـ مردی که حتی در حیاتش برخی از هموطنانش او را ابوریحان بیرونی این زمان خوانده اند ـ باید به تراجم احوال گوناگونی که در رابطه با ی او و کارها و آثارش به طبع رسیده است، رجوع کنند.
اما تقی زاده حکم کشف بزرگ اخلاقی و معنوی و انسانی را در زندگانی من دارد. محمد قزوینی هم کاملا همین حکم را دارد و یاد تذکار این دو شخص شخیص به طوری در اعماق وجود من ریشه دوانیده است که ستایش و تکریم آنها از یکدیگر جدایی ندارد و جا دارد که بگویم «هر دو یک جانند اندر دو بدن». من ایمان حاصل کرده ام که آشنایی نزدیک و معاشرت و مجالست با شخصیت های عالی مقام بر ثروت روحی و ارزش واقعی باطنی می افزاید و افسوس می خوردم که لیاقت کافی نداشتم تا چنانکه شاید و باید از چنین وجودهای ذی وجود و فیاضی برخوردار شوم و گناه را منحصراً به گردن خود می گیریم.
تجلیات و مظاهر شخصیت تقی زاده جنبه های مختلف و متعدد دارد. استعداد ذاتی استثنائی و لیاقت کم نظیر وی در رشته های مختلف همواره با توفیق بسیاری به منصه ی ظهور رسیده و معرف او هستند. ما می توانیم او را پیش از همه چیز وطن پرست و مشروطه خواه و انقلابی بدانیم ولی از آنجائیکه وی در همان حالی که مدام با تمام قوای خود در راه استقلال و آزادی و ترقی و رفاه کشورش و هموطنانش کوشان بوده همواره در راه نشر و ترویج علم و ادب هم سعی وافر مبذول داشته است جای آن دارد که او را در عین حال هم رجل سیاسی بارز و هم عالم اسلامی و مورخ نویسنده ی بنام و مرد فکر و اندیشه ی ژرف و عمل و اقدام پایدار همینطور روزنامه نگار زبده و شاخصی به شمار بیاوریم.»
با این حال، در زندگی تقی زاده نقاط مبهمی هم بخصوص در ارتباط با غرب در این سال ها مورد توجه و تاکبد تاکید قرار گرفته است.
با این حال، شخصیت هایی چون حسن تقی زاده و محمدعلی فروغی، سوای وجوه سیاسی - اجتماعی خود، از نظر ادبی و فرهنگی، با نگاهی خاص تر و گاها متفاوت مورد توجه ادیبان قرار گرفته اند.
سیدحسن تقی زاده در ۸ بهمن ۱۳۴۸ در تهران دار فانی را وداع گفت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب