در یك نشست تخصصی مطرح شد؛
سینمای ایران اصرار به حذف خانواده دارد؟
به گزارش مجله سرگرمی، شهاب اسفندیاری در یک نشست تخصصی اظهار داشت: در فیلمهای ما هم جوانان درحال خودکشی، خانواده ها درحال فروپاشی و … نشان داده می شود. باید تحقیق نماییم تا ببینیم آیا واقعاً جوانان همین قدر ناامیدند؟
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از مهر، نشست تخصصی «سینما و خانواده» ظهر امروز دوشنبه ۲۶ تیرماه در تالار ایوان شمس اجرا شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام محمدرضا زیبایی نژاد رئیس پژوهشکده زن و خانواده بیان نمود: در طول تاریخ ساختارهای اجتماعی و سیاسی به صورت طبیعی مسیر خویش را می رفتند اما آن چه که امروز اتفاق افتاده اینست که ساختار اقتصاد نئوسرمایه داری دارد روی سیاست و اجتماع ما تاثیر می گذارد. اتفاق جدیدی که در فرآیند مدرن شدن پیش آمده سیطره ساختارهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نئوسرمایه داری بر همه چیز است یعنی امروزه خانواده ما تحت سیطره جهانی نسبیت گرایی ارزشی و نئولیبرالیسم اخلاقی قرار گرفته است.
این کارشناس فرهنگی اضافه کرد: پرسش اینست در زمانیکه ارزش های معارض با خانواده بر کل آدم ها سیطره دارد، خانواده چگونه می تواند از ارزش های خود صیانت کند و این ابرچالش چگونه می تواند وجه فرصت خویش را تقویت و بر وجه تقبیحی اش غلبه دهد؟
وی اظهار داشت: وقتی فهم از موقعیت داشته باشیم تا بدانیم این موقعیت ها چه چالش هایی برای ما دارد، می توانیم برای مقابله با آن برنامه ریزی نماییم. در حالیکه در بسیاری از عرصه های فرهنگی و هنری این فهم شکل نگرفته است. این نشست برای اینست که ببینیم خانواده در موقعیت جدید چه چالش هایی پیش رو دارد و چگونه باید بر آن غلبه کند.
حیرت از مسیری که سینما طی کرده است
سپس محمدتقی کرمی دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی پشت تریبون قرار گرفت و بیان نمود: من بعنوان یک مخاطب سینما که از سالهای ۶۵ به صورت حرفه ای به تماشای فیلمهای ایرانی نشسته ام و در دانشگاه علامه درگیر مفاهیمی همچون جنسیت، زن در سینما و مفهوم بازنمایی در سینما بودم باید بگویم در این سال ها مسیری از حیرت برای من شکل گرفته است که اینجا می خواهم آنرا به بحث بگذارم.
وی مطرح کرد: سینمای ما بشدت از سینمای دوم خرداد و نوعی از سینمای دختر و پسری تاثیر گرفته است. این مورد از سال ۷۶ شروع شد، در دوره ای به سینمای خیانت تبدیل شد و این مسیر تا همین امروز تداوم پیدا کرده است. نمی دانم سینمای ما چه اصراری به حذف نشانه های خانواده دارد.
کرمی اظهار داشت: وقتی به فیلمهای دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد نگاه کنید متوجه می شوید با این مسأله مواجه هستیم که گویی خانواده یعنی یک مرد و زن جوان، که با هم زیر یک سقف هستند اما شاید به سبب محدودیت جامعه ایران به آنها زن و شوهر می گوئیم و اگر این محدودیت نبود آنها را به گونه دیگر نشان می دادیم. یا مثلا در سینما از فرزند و فرزندآوری هیچ نشانی نمی بینید و از شبکه ارحام هم هیچ نشانی نمی بینید.
وی اضافه کرد: در این زمان برای من این سوال پیش آمد که شاید جنس سینما همین است و بعد متوجه شدم نه این طور نیست. مثلا حتی اگر سریال های آمریکایی را ببینید متوجه می شوید در خدمت چند مفهوم محوری هستند. مثلا خبیث ترین کاراکتر آمریکایی هم آمریکا برایش مفهوم دارد. یا مثلا ایده خانواده برای آنها مهم می باشد. سوال من این بود که ما کجا این مفاهیم را در فیلمهای مان نشان داده ایم. البته انتظار یک فیلم ایدئولوژیک محض هم نداشتم اما نمی دانم چرا اجماع بر سر حذف نشانه های خانواده است. ضمن این که خیلی از مناسکی که در جامعه ما کارکرد مثبت دارند در فیلمها مورد تمسخر قرار می گیرند. حتی صدا و سیما هم در این مورد با بدنه سینما هم راه است. البته که چند فیلم و سریال خوب هم در این زمینه ها داشته ایم.
تصویر خانواده در سینما ما مطلوب نمی باشد، اما چرا؟
سپس شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما پشت تریبون قرار گرفت و بیان نمود: تصویر خانواده در سینمای ایران از منظر ارزش های فرهنگی و اجتماعی ما مطلوب نمی باشد اما پرسش اینست که دلیلش چیست؟ یا چرا سینما و رسانه بعنوان نهادهای تأثیرگذار آنگونه که باید نقش مؤثری در تحکیم خانواده ایفا نکردند؟ برای پاسخ به این پرسش ها احتیاج به دانش جامعه شناسی سینما و هنر داریم.
وی اضافه کرد: جامعه شناسی هنر و سینما فقط بررسی تاثیر جامعه بر هنر یا بر عکسش نیست. آن چه در جامعه شناسی هنر مغفول مانده تمرکز بر خالقان هنر است. این شاید به خاطر دشواری این امر و عدم همکاری هنرمندان باشد. در بعضی جاها بر حساسیت روی قومیت و نژاد خیلی کار کرده اند همین مساله سبب شده گاهی اوقات تبعیض مثبت ایجاد شود. ولی در کشور ما این اتفاق رخ نداده، اینجا تصور ما اینست که آن چه که روی پرده می رود یک حقیقت مطلق و جامع از جامعه است و هیچکس روی آن تردید نمی کند و نمی گوید که آن چه روی پرده رفته یک برساخت اجتماعی و زاییده ذهن کارگردان و در واقع محدود به قاب ذهن اوست. یکسری چیزها از این قاب بیرون مانده که اینها جای تحلیل دارد.
اسفندیاری اظهار داشت: ضمن این که برخی با استناد بر این تصاویر این گونه قضاوت می کنند که وضع جامعه همچنین است که تصویر شده است. فضاهای روشنفکری، جشنواره ها و… به برخی چیزها ضریب می دهد، برخی چیزها را انکار می کند و اثرگذاری فوق العاده ای دارد. البته در فضای جامعه شناسی ایران، گفتمان های انتزاعی و دور از حقیقت های میدانی، بسیار رایج است حتی گاهی ادبیات استعاری به کار برده می شود یا مثلا مدام از اصطلاح فروپاشی اجتماعی سخن می گویند اما یک نفر نمی گوید شاخص ها و تعریفش چیست و این گونه بی پروا و بی محابا سخن می گویند.
وی اضافه کرد: این چنین می شود که در فیلمهای ما هم جوانان درحال خودکشی، خانواده ها درحال فروپاشی و … نشان داده می شود به جهت اینکه پایایی این تصویر نسبت به جامعه اثبات شود باید تحقیق میدانی نماییم تا ببینیم آیا واقعاً جوانان همین قدر ناامیدند؟ آنگاه می شود قضاوت کرد که سینما آینه جامعه ما هست یا خیر.
سپس مدنی از دانشجویان دانشگاه صدا و سیما به عرضه پایان نامه خود در رابطه با «بازنمایی امید در شخصیت های جوان و نقش خانواده در فیلمهای دهه ۸۰ و ۹۰ سینمای ایران» پرداخت.
پایان این نشست به پرسش و پاسخ میان حاضران و کارشناسان مدعو در برنامه اختصاص داشت.
منبع: newsfun.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب