ایران و افغانستان یلدا را به انحصار نگرفته اند
به گزارش مجله سرگرمی، مدیر پرونده جهانی «یلدا/ چله» می گوید: این پرونده که مشترک با افغانستان در یونسکو ثبت گردید، این امکان را دارد تا کشورهای دیگر هم به آن بپیوندند. ثبت این پرونده به طور قطع گسترش صلح را بدنبال دارد.
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از ایسنا، ایران پرونده یلدا را از سال ۱۳۹۳ در یونسکو به اشتراک گذاشته بود تا بعنوان میراث ناملموس چندملیتی و مشترک با کشورهای دیگر ثبت گردد، اما هیچ کشوری مشارکت در این پرونده را نپذیرفت تا سرانجام این پرونده در همکاری ایران و افعانستان به یونسکو عرضه شد که در هفدهمین کمیته بین دولت ها که از هفتم آذرماه ۱۴۰۱ در شهر رباط مراکش برگزار شد، بعد از مباحثه بسیار رای مثبت یونسکو را گرفت و به لیست جهانی میراث ناملموس راه پیدا کرد. اعضای این کمیته با عنایت به شرایط اجتماعی و سیاسی افغانستان معتقدند بودند اجرا و حفاظت از این میراث در گستره جغرافیایی افغانستان با ابهام هایی مواجه می باشد.
یلدا یکی از پرونده های پرچالش ایران به شمار می آید؛ این آیین ۲۹ آذرماه ۱۳۸۷ در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در ۲۹ اسفندماه سال ۱۳۹۳ (۱۹ مارس ۲۰۱۵) در صفحه «اشتراک گذاری اطلاعات برای ترویج پرونده های چند ملیتی» به ثبت رسید تا کشورهای دیگر که اشتراکاتی در برگزاری این آیین دارند در تهیه آن مشارکت داشته باشند، اما تا سال ۱۳۹۷ نام هیچ کشوری برای همکاری با ایران در این صفحه ثبت نشد.
محمدحسن طالبیان ـ معاون پیشین میراث فرهنگی در سال ۱۳۹۷ اطلاع داد که پیشنهاد ثبت مشترک پرونده «شب چله» را به تاجیکستان داده است. دلیل عرضه این پیشنهاد از آن جهت بود که احتمال داده می شد در مناطقی مانند «بَدَخشان» و اطراف آن، این آئین همچنان اجرا شود.
ایران همزمان این پیشنهاد را به افغانستان هم داده بود. طالبیان ـ معاون پیشین میراث فرهنگی ـ اظهار داشته بود: ما موارد مشترک فراوانی با افغانستان داریم، اما یکی از مهم ترین نمونه ها همین (یلدا) است.
تاکید ایران برای پیشنهاد پرونده یلدا به صورت چندملیتی و سال ها معطل نگه داشتن آن، به این خاطر بود که سهمیه کشورها در عرضه پرونده های میراث ناملموس محدود است و هر کشور در هر سال فقط یک پرونده می تواند پیشنهاد کند.
با این همه تا سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰) که افغانستان، یلدا را در لیست میراث ملی خود ثبت کند، کشور دیگری برای همکاری و مشارکت در تهیه و عرضه پرونده «شب یلدا/چله» با ایران اعلام آمادگی نکرد و سرانجام ایران در سال ۱۴۰۰ این پرونده را مشترک با افغانستان پیشنهاد کرد که به نام هر دو کشور ثبت جهانی شد.
شبان میرشکرایی ـ مدیر و تهیه کننده پرونده جهانی «یلدا/ چله» و دبیر باشگاه نوروز کمیسیون ملی یونسکو ـ با اعتقاد بر اینکه ثبت مشترک آن در اجلاس بین المللی یونسکو به تقویت دیپلماسی فرهنگی در منطقه کمک می نماید، کما اینکه در آینده هم امکان اضافه شدن سایر کشورهای همسایه به این پرونده وجود دارد، اظهار نمود: ثبت مشترک این پرونده بطور قطع به تقویت دیپلماسی فرهنگی و گسترش صلح کمک می کند؛ چون که در این پرونده ریشه های مشترک فرهنگی و آیین و رسوم زیبا و ماندگار به چشم می خورد.
او همینطور تصریح کرد: پرونده سال جاری به صورت مشترک با افغانستان به این اجلاس عرضه شد، اما این امکان در آینده وجود دارد تا کشورهای دیگر هم به این پرونده بپیوندند، بنابر این ثبت این پرونده بطور حتم گسترش صلح را به دنبال دارد.
مجید خالق نیا، ـ رایزن فرهنگی ایران در هرات و پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ـ هم در اینباره بیان نمود: یقین داریم ثبت مشترک پرونده یلدا، توسعه مناسبات فرهنگی بین ایران و افغانستان را سبب می شود و به تقویت روابط فرهنگی دو ملت کمک می نماید. امیدواریم در سالهای آینده هم شاهد ثبت جهانی مواریث فرهنگی ناملموس مشترک بین دو کشور ایران و افغانستان باشیم.
شبان میرشکرایی ـ مدیر پرونده جهانی یلدا ـ در رابطه با فلسفه و نمودها و عقاید سنتی جشن باستانی یلدا اظهار داشت: این جشن ماهیت تولد نور و روشنایی و به تعبیری شب تولد ایزد نور است. در واقع ایزد مهر، همان ایزد پیمان، ایزد نور و روشنایی است، در اساطیر و متون کهن ایران، فلسفه و علت برگزاری شب یلدا، توجه ویژه انسان به طبیعت، نور و روشنایی و گرما است؛ چون که بشر در این عرصه فرهنگی از هزاره های پیشین، تاریکی و سرما را آزاردهنده و از آن بعنوان اهریمن تعبیر می کند و در این شب، تا بامداد بیدار می ماند تا با شکست این اهریمن و غلبه بر آن به استقبال بامداد روشن و آغاز طولانی تر شدن روزها برود.
این پژوهشگر در رابطه با راز میوه های سرخ در سفره یلدا هم بیان نمود: علت سرخی میوه های شب یلدا آغاز جشن روشنایی ایزد مهر است. ایزد مهر از منظر اساتید این حوزه جلوه و نمودش سرخی شفق و فلق در افق طلوع و غروب خورشید است، مانند انار، هندوانه یا سرکه و شیره و هم میوه های متمایل به قرمز، مثل خرمالو، کدوحلوایی و همینطور خوراکی هایی چون لبو ماست که لبوی پخته را در ماست می ریزند تا آنرا به رنگ قرمز درآورند که این سنت میوه ها و خوراکی های سرخ در رابطه با نشانه و سرخی ایزد مهر است.
مدیر پرونده جهانی یلدا همینطور اظهار داشت: واژه یلدا در رابطه با واژه تولد است، یلدا شب تولد مهر، روشنایی، زندگی و حرارت است، از یلدا به اسم شب چله بزرگ زمستان هم یاد می شود که تا دهم بهمن ادامه دارد و پس از چله کوچک و سپس دوره های سنتی «اهمن» و «بهمن» و «ننه سرما» که دوره های آخر زمستان است تا فرا رسیدن نوروز سپری می شود. اصولا تمام آیین ها و عقاید هزاره های پیشین ما به طبیعت و توجه آنها به پدیده های طبیعی اطراف خود برمی گردد که از گذشته تابحال این آیین ها و مراسم ها در ساختار و چهارچوب شان تغییری به وجود نیامده و یلدا هم همانند سایر آیین ها ساختار خویش را حفظ نموده است.
میرشکرایی با بیان اینکه توجه به خانواده، یکی از خصوصیت های برجسته این جشن باستانی است، به نقش زن و خانواده در برگزاری این جشن اشاره نمود و اضافه کرد: بانوان و فرزندان در این جشن نقش مهمی را ایفا می کنند؛ چون که این جشن تاریخی یک جشن درون خانواده بوده که در طول تاریخ، مسائل اجتماعی و سیاسی تاثیری در برگزاری آن نداشته و همواره مردم در مناطق مختلف به برگزاری این جشن اقدام می کردند.
منبع: newsfun.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب