خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار-۱۵۵؛
قصه یک جادوی موسیقایی بدعت خردمندانه ای که در پسران هور شنیدنی شد
مجله سرگرمی: موسیقی تیتراژ سریال پسران هور از بهترین انتخاب های گروه تولید این مجموعه داستانی بوده و بواسطه قدمت و تاثیرات شگرف معنایی و موسیقایی اش توانسته یکی از برگ برنده های مجموعه به حساب آید.
دریافت 12 MB
خبرگزاری مهر - گروه هنر- علیرضا سعیدی؛
کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می کند با انتخاب عناصر، فرم ها و چینش ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطب یک اثر را در جریان مبحث قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته سنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار می گیرد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف الزامی ایجاد می شود که بیننده را از اساس از یک اثر تصویری دور می کند.
آنچه بهانه ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته ایم، مروری بر ماندگارترین و خاطره سازترین موسیقی های مربوط به برخی برنامه ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای خیلی از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع باردیگر به آنها برای ما در هر شرایطی می تواند یک دنیا خاطره بهمراه داشته باشد. خاطره بازی بعد از شروع و انتشار در نوروز ۱۴۰۰ و استقبال مخاطبان از آن، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطره بازی هفتگی در ایام جمعه هر هفته، روح و ذهن مان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال هایی که حال مان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که بصورت هفتگی می توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آنرا دنبال کنید.
در صدوپنجاه وپنجمین شماره از این روایت رسانه ای این دفعه به سراغ موسیقی تیتراژ پایانی سریال تلویزیونی «پسران هور» رفتیم که قدمت ساختش، مربوط به سالیان دور تولیدات سیما نیست و اینروزها بعنوان یکی از جدیدترین مجموعه های داستانی پیش روی مخاطبان قرار گرفته اما به سبب انتخاب به جا و سنجیده گروه طراحی تیتراژ و سازندگانش از موسیقی ماندگاری که در دهه ها پیش ساخته شده، توانسته است بعنوان یکی از موثرترین موسیقی تیتراژهای این چند ماهه اخیر مورد توجه قرار گیرد.
در تیتراژ این سریال شاهد یک موسیقی تاریخی باشکوه با هنرمندی محمدرضا لطفی، شهرام ناظری و دیگر هنرمندان عضو گروه «چاووش» هستیم که به واسطه انتخاب مناسب ترانه، دقت و خلاقیت آهنگساز در ملودی پردازی و خوانندگی یک هنرمند در عرصه موسیقی کلاسیک ایرانی از همان زمانیکه پخش گردید آن چنان مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت که می تواند بعنوان چند اثر برتر موسیقی کشورمان در عرصه مقاومت و حتی در دیگر عرصه ها معرفی شود. مسیری باارزش و ماندگار که بدون شک به سبب حضور هنرمندان درجه یک و ممتاز موسیقی کشورمان که جای خالی آنها به شدت در جریان فعالیتهای موسیقایی خالی است توانست اثری را به منصه ظهور برساند که از حافظه تاریخی شنوندگان بیرون نمی رود. تصنیفی که گروه سازندگان تیتراژ سریال «پسران هور» آنرا با دقت و ذکاوت برای موسیقی تیتراژ پایانی سریال انتخاب نموده و خاطرات ماندگاری از دوران دفاع مقدس را با این آهنگ برای مخاطبان زنده کردند.
مجموعه داستانی «پسران هور» به نویسندگی و کارگردانی مهدی جعفری و تهیه کنندگی مجتبی فرآورده همچون محصولات ساخته شده در مرکز سریال سوره با حمایت سیما فیلم است که به زندگی و رشادت های نیروهای قرارگاه سری نصرت می پردازد؛ قرارگاهی که به دست شهید علی هاشمی پایه گذاری شد و اهمیت بالای ی در دوران دفاع مقدس ایفا کرد. البته بعد از نمایش نسخه سینمایی «اشک هور» در جشنواره فیلم فجر، تلویزیون با «پسران هور» روایتی متفاوت از حماسه قرارگاه سری نصرت و فرمانده آن شهید علی هاشمی را به تصویر می کشد؛ روایتی که نگاهی نو به یکی از ناشناخته ترین جبهه های دفاع مقدس دارد.
در این مجموعه رضا ثامری در نقش شهید علی هاشمی، تورج الوند، محمدرضا صولتی، باسط رضایی، مهدی کرنافی، امیر عباس زاده، سهند جاهد، مرتضی شاه کرم، ناصر عاشوری، علی زرمهری و همینطور رویا افشار و فرید سجادحسینی به ایفای نقش پرداخته اند.
اما فارغ از موسیقی متن سریال که آن هم به واسطه حضور هنرمند شناخته شده ای به نام حبیب خزایی فر توانسته حال و هوای متفاوتی را به این مجموعه دهد، این موسیقی تیتراژ پایانی سریال است که توانسته تبدیل به یکی از برگ برنده ها شود و چه خوب که گروه تولید و طراحی تیتراژ دست به اجرای خلاقیتی زدند که نتیجه آن انتخاب تصنیف ماندنی «کاروان شهید» بود. موسیقی که در دوران جنگ هشت ساله تولید و از آن زمان تا حالا تبدیل به یکی از بهترین تصنیف های دوران دفاع مقدس شده است.
درباره تولید این تصنیف که خیلی از کارشناسان حوزه موسیقی طراحی و ساخت آنرا به محمدرضا لطفی و برخی نیز ملودی اولیه اش را به شهرام ناظری نسبت می دهند باید این چنین اظهار داشت که «کاروان شهید» در ماه های اول شروع جنگ تحمیلی با ترانه محمد ذکایی، آهنگسازی محمدرضا لطفی، خوانندگی شهرام ناظری و همراهی جمعی از بهترین نوازندگان موسیقی ایرانی همچون زیداله طلوعی، صدقی آسا، فرخ مظهری، جمال سماواتی، پشنگ کامکار، بیژن کامکار، ارژنگ کامکار، درویش رضا منظمی و هادی منتظری تولید و مدتی بعد در آلبوم «چاووش ۸» گنجانده شد.
قصه دیگر این که در نخستین روزهای دوران دفاع مقدس، یکی از بستگان و دوستان نزدیک شهرام ناظری شهید می شود؛ این خواننده حماسی در واکنش به اتفاق پیش آمده سراسیمه به کرمانشاه می رود تا در مراسم خاکسپاری شرکت نماید و گویا در طول این مراسم قطعه «کاروان شهید» به ذهن او خطور می کند. ناظری بعد از برگشت به تهران این ملودی را در نشستی مشترک با محمدرضا لطفی و هوشنگ ابتهاج اجرا کرد و همان جا ایده ساخت تصنیف شکل گرفت. در همین روزها بود که محمد ذکایی شعر تصنیف را سرود و محمدرضا لطفی هم برای شعر، مقدمه ای در «آواز شوشتری» نوشت که بعدها اجرای مفصل تری از آن در همان آلبوم «چاووش ۸» گنجانده شد. موسیقی که در کنار قطعاتی چون «شب نورد»، «ژاله خون شد»، «سپیده»، «رزم مشترک»، «میهن و ای میهن» تبدیل به یکی از بهترین محصولات موسیقی در رابطه با آثار انقلابی شد.
محمد ذکایی شاعر قطعه «کاروان شهید» درباره ی چگونگی سرودن شعر و همکاری با محمدرضا لطفی توضیح داده است: آقای لطفی نوار آهنگی را در اختیارم قرار دادند تا روی ملودی آن ترانه ای بگویم. بارها آن نوار را گوش دادم و با خود زمزمه کردم تا به قول معروف شعر خودش بیاید. روزی از میدان هفت تیر می گذشتم، جماعت بسیاری را دیدم که شهیدان وطن را که در جنگ کشته شده بودند، تشییع می کردند. احساس عجیبی دست داد و همان جا از خاطرم گذشت «می گذرد کاروان / روی گل ارغوان / قافله سالار آن / سرو شهید جوان» و آنرا روی تکه کاغذی نوشتم که شد سرآغاز ترانه «کاروان شهید» و چند روز طول کشید تا شعر را تمام کردم. بعد از مرور و اصلاحات نهایی، آقای لطفی این شعر و آهنگ را خودشان برای تصویب به اداره رادیو بردند که تصویب هم شد. بعد از آن هم نوارش از راه رسید.
زنده یاد محمدرضا لطفی آهنگساز و نوازنده تار قطعه «کاروان شهید» هم درباره ی این اثر گفته است: این قطعه در دستگاه «همایون» و پس از شهید شدن یکی از اقوام شهرام ناظری که خلبان بود، ساخته شد. البته زمانیکه جنگ پیش آمد من هم مثل هر ایرانی که به وطنش ناجوانمردانه حمله کردند وظیفه ام بود که کمک کنم و کمک من بعنوان یک موزیسین ساخت قطعاتی در این مورد بود.
سجاد پورقناد از منتقدان و کارشناسان حوزه موسیقی درباره ی این اثر ماندگار بجای مانده از دوران دفاع مقدس گفته است: «کاروان شهید» در فواصل «همایونِ جدید» تولید شده که در زمان استاد علینقی وزیری باب شده است. البته باید به زیبایی ملودی و اجرای آن توسط شهرام ناظری تصریح کرد و اظهار داشت که این قطعه حتی اگر با دیدگاه اولیه اش کلیشه ای به نظر برسد، با مرور زمان و در دل مردم جایگاهی ویژه یافته است. ملودی این تصنیف به قدری زیباست که نه فقط در بین مردم، بلکه در بین اهل موسیقی نیز همیشه محبوب باقیمانده است. البته فواصل جدید دستگاه «همایون» که توسط استاد وزیری بوجود آمد، تاثیر مستقیمی در تشکیل ملودی این قطعه داشته است و توانسته با سبک خاص خود، فضای جدیدی را در موسیقی ایرانی بوجود آورد.
به گفته پورقناد این اثر همچون تصنیف هایی است که هرچند ابتدا بمناسبت جنگ ساخته شد، اما به واسطه عمق احساسی و زیبایی فنی، از آثار تاریخ مصرف دار خارج شده و همچنان در بین مردم و هنرمندان از محبوبیت ویژه ای برخوردارست. در این اثر، هم عواطف انسانی و هم احساسات ملی در یک راستا قرار گرفته اند. این قطعه می تواند در هر زمانیکه نیاز به روحیه بخشی و تشویق ملی باشد، باردیگر احیا شود.
به هر ترتیب آن چه از قطعه ماندگار وتمام نشدنی «کاروان شهید» پیش روی مخاطبان قرار گرفته آن قدری زیبا و باارزش بود که گروه سازنده و طراح تیتراژ سریال «پسران هور» را بر آن داشت که با یک رجعت تاریخی به آن بار دیگر یاد و خاطره یکی از مهم ترین موسیقی های دوران دفاع مقدس را در ذهن شنیداری مخاطبان زنده کنند. در حالی که سفارشی شدن و سفارشی ساختن صرف، امروزه بلای جان چنین محصولاتی شده است ای کاش این نوع موسیقی پیروان بیشتری برای ادامه راه داشت تا می توانست تاثیرات بیشتری هم در جریان به روز رسانی موسیقی کلاسیک ایرانی و هم توسعه موسیقی های موضوعی بگذارد.
به طور خلاصه، خاطره بازی پس از شروع و انتشار در نوروز ۱۴۰۰ و استقبال مخاطبان از آن، ما را بر آن داشت در قالب یک خاطره بازی هفتگی در روزهای جمعه هر هفته، روح و ذهن مان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال هایی که حال مان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم. پس از مرور و اصلاحات نهایی، آقای لطفی این شعر و آهنگ را خودشان برای تصویب به اداره رادیو بردند که تصویب هم شد. البته زمانیکه جنگ پیش آمد من هم مثل هر ایرانی که به وطنش ناجوانمردانه حمله کردند وظیفه ام بود که کمک کنم و کمک من به عنوان یک موزیسین ساخت قطعاتی در این مورد بود.
منبع: newsfun.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب