نمایشی که فلسفه وجود را به کودکان می آموزد پاسخ به چند پرسش بنیادین
مجله سرگرمی: به گزارش مجله سرگرمی، کارگردان نمایش چیستی؟ چبود!؟ این نمایش را اجرایی با دغدغه آموزش فلسفه به کودکان دانست و بر اهمیت نقش اجراگران در ساخت این اثر تأکید نمود.
سجاد نارنجی کارگردان نمایش «چیستی؟ چبود!؟» که این شب ها در تالار هنر روی صحنه است در گفتگو با گزارشگر مهر در رابطه با مبحث این اجرای پژوهشی توضیح داد: نمایش ما در حقیقت نخستین تئاتری است که به مساله «فبک» یا همان «فلسفه برای کودک» پرداخته است. ما با ۲ پرسش کلیدی فلسفی کار را آغاز کردیم: «ما کی هستیم؟» و «چرا هستیم؟»؛ یعنی چرا به این دنیا آمده ایم و خودمان را به چه صورت باید بشناسیم. ما این پرسش را وارد قالب داستان و قصه کردیم. شخصیت «چیستی» را برمبنای همین پرسش شکل دادیم و او را تبدیل به یک کاراکتر نمایشی کردیم؛ کاراکتری که زنده می شود، به بیرون می آید و این پرسش را از مخاطب می پرسد. در کنار او، شخصیت دیگری به نام «چه بود» قرار دارد که دائماً درگیر پرسش و پاسخ است و خویش را به عنوان یک ماجراجو و طبیعت گرد معرفی می کند. وی ادامه داد: این پرسش ها مطرح می شود و ما مخاطبان، یعنی کودکان را درگیر همان پرسش ها می نماییم. در ابتدا، بچه ها برمبنای ذهنیت و ایده های خودشان آغاز به پاسخ دادن می کنند و هر چه به نظرشان برسد می گویند. باتوجه به اجراهای مختلفی که داشتیم، پاسخ های بسیار متفاوتی شنیده ایم. سپس شخصیت دیگری به نام «سرکلاه خان» وارد داستان می شود؛ او یک دوره گرد و فروشنده است. سرکلاه خان نقشه ای دارد و می گوید که مقرر است وارد سرزمینی ناتمام شود، جایی که با یک دعوت نامه مقرر است به عنوان فروشنده وارد آن شود. در اینجا یک آیتم آموزشی برای جهت یابی از روی نقشه، طبیعت و خورشید طراحی شده تا بچه ها بتوانند مسیر را پیدا کنند. این کارگردان تئاتر اضافه کرد: در ادامه، «چیستی» و «چه بود» همراه با مخاطبان تصمیم می گیرند وارد سرزمین ناتمام شوند. ما مسیر را از تالار هنر آغاز می نماییم و به داخل پلاتوی تالار هنر می رویم. آنجا فضایی با اشکال ناقص از طبیعت مثل مثلث، دایره و درخت ساخته ایم تا سرزمین ناتمام بازنمایی شود. «سرکلاه خان» کیفش را باز می کند و پارچه ها، کفش ها و چیزهای دورریختنی زیادی را بیرون می آورد. این متریال ها را در اختیار بچه ها قرار می دهیم با خلاقیت و ایده هایشان سرزمین ناتمام را تکمیل کنند و این بخش، خود پاسخی است به پرسش «چرا هستیم؟». وی در ارتباط با چالش های تئاتر مشارکتی با کودکان بیان کرد: گروه ما از سال ۱۳۹۶ بطور تخصصی در عرصه تئاتر مشارکتی فعالیت می کند. تمام کارهای ما مشارکتی و حرکتی بوده است و هر دوره بر مباحث آموزشی خاصی تمرکز کرده ایم. بطور مثال، 2 سال قبل فقط روی «تئاتر موزه» کار کردیم. در این نوع تئاتر، چون از «بازیگر» به مفهوم رایج استفاده نمی نماییم و بجای آن از «اجراگر» بهره می بریم، حساسیت بسیار بالاست. اگر اجراگر دانش یا تسلط کافی بر مبحث نداشته باشد، ممکنست مخاطب کودک را کاملا از خود دور کند و حتی اثر منفی بگذارد. وقتی کودک تنها بیننده است، درگیری ذهنی چندانی ایجاد نمی شود اما وقتی مشارکت فعال دارد، مسیر قصه باید برمبنای گفته های مخاطبان جلو برود، نه صرفا برمبنای تأیید یا تکذیب ما. نارنجی با اشاره به اجرای این نمایش در ۳ زبان مختلف اظهار داشت: از سال گذشته، زبان های غیرفارسی یعنی انگلیسی و فرانسوی را هم وارد کار کردیم. خیلی از کودکان در آموزشگاه ها زبان می آموزند. ما اجراها را کاملا به این زبان ها برگزار می نماییم. بنابراین بچه ها دانش زبانی خویش را در فضایی بیرون از کلاس تمرین می کنند. این تجربه را سال قبل در موزه ها هم آغاز کردیم. کارگردان نمایش «چیستی؟ چبود!؟» در رابطه با روند تولید این نمایش اظهار داشت: حدودا پنج سال است که مساله «فبک» در ایران مورد توجه واقع شده است و خودم هم دغدغه آنرا داشتم. پارینه نگین نارنجی داستانی نوشت با نام «چیستی» که وقتی آنرا خواندم، دیدم کاملا مناسب فلسفه برای کودک است. بعد از آماده شدن داستان، کار روی نمایشنامه شروع شد. به جهت اینکه داستان نمایشی شود، تغییرات اجرائی و دیالوگی لازم اعمال شد. این پروسه حدود ۴ تا ۵ ماه طول کشید. البته در تئاتر مشارکتی، بیشترین زمان صرف متن و طرح می شود و تمرینات خیلی کم است. این کار هم در کمتر از ۱۰ جلسه آماده شد. نارنجی در آخر با اشاره به چالش های ساخت این اثر اظهار داشت: یکی از اشکالات این است که این شکل اجرائی هنوز در فضای فرهنگی ما جا نیفتاده است. نزدیک یک سال و نیم طول کشید تا تالار هنر این شکل از اجرا را قبول کند. در جشنواره ها به طور معمول چندان مورد توجه قرار نمی گیریم، چونکه بسیاری هنوز دغدغه این شکل اجرا را ندارند. در حالیکه این نوع اجرا جنبه درمانی هم دارد و یکی از رویکردهایش «هنر درمانی» است. نمایش «چیستی؟ چبود!؟» که قبل از این در سعدالسلطنه قزوین و کرج هم اجرا شده بود، از ۵ تا ۲۹ شهریور هرشب ساعت ۱۴ و ۱۶ در تالار هنر تهران به صحنه می رود. عوامل اصلی این نمایش عبارتند از نویسندگان: نگین نارنجی و سجاد نارنجی، کارگردان: سجاد نارنجی، بازیگران: لیلا جنیدی، نسیم لقمانی، امین میرزاباقری، زهره سالم و نیروانا رفیعی. در خلاصه داستان این نمایش آمده است: این اجرا، از لابی تا پلاتو تالار هنر ادامه پیدا می کند و با رویکرد فبک، به پرسش های بنیادین انسانی مانند «چرا هستم؟» و «چرا به دنیا آمدم؟» می پردازد و هدف آن آموزش زندگی هدفمند و توجه به رسالت انسانی به زبان ساده برای خردسالان و کودکان است.
منبع: مجله سرگرمی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب