تحلیل یک جامعه شناس از هیاهوی پس از درگذشت سایه

تحلیل یک جامعه شناس از هیاهوی پس از درگذشت سایه

به گزارش مجله سرگرمی، حالا دیگر «سایه» پس از همه فراز و نشیب ها، پس از خداحافظی با ارغوانش، آرمیده است. حالا دیگر نه کسی به ستایش لب می گشاید و نه قلمی به انکار او به جنبش درمی آید. در اولین روزهای پس از درگذشت این شاعر، فضایی بوجود آمد که از یک سو او را در حد یک بت، بالا برد و در مقابل، جریانی دیگر هم شکل گرفت که به واسطه عقاید سیاسی این هنرمند، به انکار همه آن چیزی پرداخت که گروه ستایشگر، به او نسبت داده بودند و آنچه در این میان غایب بود، این بود که «سایه» که بود.


مدتی صبر کردیم تا پس از فروکش کردن همه آن هیجان ها، در فضایی آرام تر، با یکی از استادان جامعه شناسی در رابطه با وضعیت گپ و گفتی داشته باشیم.
آنچه پیش رو دارید، چند پرسش از جانب ایسنا از دکتر حامد طاهری کیا، نویسنده و عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و علوم اجتماعی است.
او در این گفتگو به تشریح شکل گیری تولید قهرمان می پردازد و با ذکر نمونه هایی تصریح می کند که چگونه شخصیتی مانند شجریان به قهرمان تبدیل می شود و چگونه بعضی شخصیت ها برای مدتی در کانون توجه قرار می گیرند ولی این توجه ها به سرعت به فرد دیگری معطوف می شود.
گفت وگوی ما با این مبحث که آیا آنچه در آن چند وقت اتفاق افتاد، برآمده از اینست که اساسا ملتی هستیم علاقمند به اسطوره سازی و بت سازی از «سایه» هم برآمده از نیاز ما به قهرمان سازی می تواند باشد؟
دکتر کیا برای پاسخ به این پرسش، یادآوری می کند که اساسا قهرمان سازی نه منحصر به جامعه ماست و نه محدود به دوران فعلی.
او برای توضیح این مورد به دل تاریخ می رود و یادآوری می کند: «داستان قهرمان سازی مختص به جامعه ایران نیست. اگر به تاریخ بنگریم، ادیان متعدد همچون یهودیت و مسیحیت هم، همواره درگیر قهرمانی در مقام الوهیت بوده اند. اصلا منشاء خلق اسطوره ها به علت روایتی است از شکل گیری قبیله یا جامعه ای خاص. دیرینه شناسی هم می گوید در تمام سیر تاریخ بشر، قهرمان سازی وجود داشته و نمونه عینی آن در ایران، در کتیبه های تخت جمشید قابل رویت است.»
قهرمان سازی؛ نیازی دیرباز و عمومی
او اضافه می کند: «اگر از سمت دیگری به این مورد بنگریم، می بیینم پادشان هم در دوره های مختلف تاریخی و جوامع گوناگون، برای خود مشروعیت الهی در نظر می گرفتند. بنابراین در طول تاریخ شاهد حضور قهرمان هستیم که گاه در حد و اندازه پادشاه ظهور می کند و نظام سیاسی را شکل می دهد. گاه در قامت یک مبلغ مذهبی در ادیان متعدد که چون واسطه ای بین انسان و الوهیت است، شکلی قهرمانی به خود می گیرد. بعنوان نمونه، اعتراف کردن نزد کشیش که در دین مسیحیت رواج دارد، به معنای آن است که به آن کشیش بعنوان قهرمانی مورد اعتماد نگاه می شود که فراتر از مردم است. پس اگر به این سه مجموعه بنگریم، یعنی لزوم پرستش خدا، پادشاهانی که برای حکومت کردن مشروعیت خویش را از دین می گرفتند و مبلغان دینی که آنان هم مشروعیتی داشتند تا محل رجوع مردم باشند، می بینیم که از دیرباز شاهد قهرمان هایی هستیم که فراتر از ما عمل می کنند و می توانند نقص های مان را بهبود ببخشند یا ما می توانیم به واسطه آنان زندگی امن تری داشته باشیم.»
حامد طاهری کیا

1401/06/08
15:11:23
5.0 / 5
215
تگهای خبر: تولید , زندگی , علم , فرهنگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۱ بعلاوه ۱
NewsFun
newsfun.ir - حقوق مادی و معنوی سایت مجله سرگرمی محفوظ است

مجله سرگرمی

سرگرمی و طنز