چرا گیلانی ها با دست غذا می خورند؟
مجله سرگرمی: مرسوم بوده كه گیلانی ها غذا را در سكوت و با دست می خوردند و از قاشق چوبی فقط برای برداشتن خورش و ماست استفاده می كردند. البته هنوز هم در خیلی از مناطق گیلان و رستوران های سنتی مردم ترجیح می دهند غذا را همچنان با دست بخورند.
به گزارش مجله سرگرمی به نقل از ایسنا، مردم خطه گیلان قبل و پس از خوردن غذا، دست هایشان را می شستند. همینطور گالش ها(دامداران كوه نشین)، پلو و شیرگرم را در لاوك چوبی می ریختند و هر كس از جیب خودش قاشق خوش تراشی از چوب شمشاد یا گلابی بیرون می آورد و دست جمعی شیرپلا(شیربرنج) می خوردند. هنوز هم خیلی از گالش ها از همین شیوه استفاده می نمایند.
همینطور در فرهنگ خوراك مردم گیلان نوشته مسعود پورهادی هم آمده است: روستایی های جلگه نشین، برنج كته پز را با دست به اندازه یك لقمه مشت می كردند و آنرا به صورت كوفته در می آوردند و در دهان می گذاشتند. گیلانی ها در اصطلاح به این لقمه «پلا موشته» می گفتند.
در بعضی منابع هم اعلام شده كه اسلام سفارش كرده، بهتر است انسان غذای خویش را با دستان خود، بخصوص دست راست میل كند. دراین باره از رسول خدا (ص)نقل شده كه در مجلسی، قاشقی برای آن حضرت آوردند و پیامبر فرمود: «آدمی را گرامی داشتیم به این كه انگشتان را به وی عطا كردیم».سپس قاشق ها را بردند و حضرت با انگشتان خود غذا میل كرد.
ناگفته نماند كه شیوه ی غذا خوردن با دست در منطقه سیستان و بلوچستان و بعضی از مناطق خوزستان در ایران، همینطور در خیلی از كشورهای آسیای شرقی و عربی هم معمول است.
اما مینا رضایی-پژوهشگر- كه برای تهیه فرهنگ خوراك مردم گیلان، پژوهش های میدانی انجام داده است، در این باره به ایسنا، می گوید: زمانی كه در این زمینه با پیرمردها و پیرزن های مناطق گیلان گفت وگو می كردیم، معتقد بودند دست نه تنها در غذا خوردن بلكه برای پخت خوراك، انرژی خودش را دارد و زمانی كه خوراك ها با دست درست می شوند، سالم تر هستند.
او ادامه می دهد: برداشت من از این پژوهش این چنین است كه شاید مردم فكر می كردند با استفاده از ابزار دیگر در پخت و پز، خواص آن غذا تحت تاثیر مواد شیمایی موجود در آن ابزار قرار بگیرد اما وقتی مقالات دیگر در این باره را می خوانیم متوجه می شویم دلیل اصلی استفاده از دست در پخت و پز یا غذا خوردن همان تبادل انرژی بین طبیعت و انسان بوده و مردم معتقد بودند بدن انسان هر چیزی كه طبیعی است، بهتر می پذیرد.
این پژوهشگر اضافه می كند: البته هم اكنون هم درباره این مورد صحبت هست كه وقتی غذا با دست خورده می شود، حجم كمتری از آن در دست جا می گیرد بنابراین معده برای داشتن آنزیم های هضم آماده می گردد تا عمل هضم غذا آسانتر صورت بگیرد اما زمانی كه از قاشق استفاده می نماییم، حجم بیشتری از غذا وارد معده و باعث نفخ و سنگینی در فرد می گردد.
رضایی می گوید: در گذشته نه فقط در ایران و گیلان، بلكه در هرجای دنیا هر چیز خارجی باعث واكنش انسان می شد، قاشق و چنگال هم همین حكم را داشته و فرد برای بردن غذا به سمت دهانش به شكل راحت تری از دستش كمك می گرفته تا اینكه قاشق به سمت دهان ببرد.
او درباره اینكه چرا ارتباط با طبیعت با استفاده از قاشق های چوبی دست تراش برقرار نمی شده است، توضیح می دهد: در سلسله مراتب بعدی قاشق چوبی در خوردن غذا جایگزین شده است این در شرایطی است كه مردم در مناطق دیگر ایران از قاشق فلزی استفاده می كردند. حتی برای هم زدن یا پخت خیلی از غذاها كدو قلیانی را به دو نیم تقسیم می كردند و از گودی آن بعنوان ملاقه برای هم زدن خوراك هایی با حجم زیاد مثل رُب و آش استفاده می كردند. من هم همچنان از قاشق و لیوان چوبی برای غذاخوردن استفاده می كنم.
این پژوهشگر با اشاره به اینكه این امر در روستاهای مناطق مختلف گیلان متفاوت می باشد، می گوید: در ارتفاعات تالش رُب دوشاب اربه پخته می گردد. «اربه» نوعی خرمالوی وحشی است كه در ارتفاعات تالش و برخی نواحی جلگه ای گیلان مثل شَفت و صومعه سرا عمل می آید كه برای افراد كم خون و زنان آبستن فوق العاده مفید می باشد و برای همزدن دوشاب از نوعی درخت به نام كیش كه همان شمشاد است، استفاده می شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب